Thoracicus longus neuropathie

Wat is een thoracicus longus neuropathie?
Een thoracicus longus neuropathie is een aandoening waarbij een bepaalde zenuw die in de hals en oksel loopt beschadigd raakt waardoor het schouderblad niet tegen de ribben aanligt maar hier een stukje vanaf staat.  

Hoe wordt een thoracicus longus neuropathie ook wel genoemd?
Thoracicus longus is de naam van de zenuw die beschadigd is. Neuropathie geeft aan dat de zenuw niet goed werkt.

Rugzakverlamming
Een veel voorkomende oorzaak van het ontstaan van schade aan deze zenuw is het dragen van een zware rugzak. Daarom wordt thoracicus longus neuropathie ook wel rugzakverlamming of in het Duits Rucksacklähmung genoemd.

Hoe vaak komt een thoracicus longus neuropathie voor bij kinderen?
Het is niet precies bekend hoe vaak een thoracicus longus neuropathie voorkomt bij kinderen.  

Bij wie komt een thoracicus longus neuropathievoor?
Een thoracicus longus neuropathie kan zowel bij kinderen als bij volwassenen voorkomen. Op de kinderleeftijd wordt het het meest gezien op de tienerleeftijd, omdat scholieren dan vaak een rugzak gebruiken voor het dragen van schoolboeken.
Zowel jongens als meisjes kunnen een thoracicus longus neuropathie krijgen.  

Waar wordt een thoracicus longus neuropathie door veroorzaakt?
Verschillende oorzaken
Er bestaan verschillende oorzaken voor het ontstaan van een thoracicus longus neuropathie. De meest voorkoemde oorzaak is langdurige druk op de zenuw, maar ook na een ongeval of een operatie kan uitval van deze zenuw ontstaan.

Thoracicus longus
De thoracicus longus zenuw ontstaat uit de 2 of 3 wortels die uit het ruggenmerg in de nek komen, namelijk C5, C6 en vaak ook C7. Deze zenuw speelt een belangrijke rol bij het aansturen van een spier op de borstkas die de serratus anterior spier wordt genoemd.

Langdurige druk op de zenuw
De thoracicus longus zenuw kan beschadigd raken door langdurige druk op de zenuw bijvoorbeeld door het dragen van een zware rugzak op de schouders of het dragen van zware voorwerpen zoals zandzakken of stenen (Steinträgerlähmung) op de schouder.

Overmatige rek van de zenuw
Ook overmatige rek van de zenuw door te werken met gestrekte armen boven het hoofd of tijdens sport (volleybal, honkbal, heffen zwaar gewicht boven het hoofd, ballet) kan schade aan de zenuw geven.

Ongeval
De zenuw kan ook beschadig raken door een ongeval waarbij er een klap op de schouder of op de zijkant van de borstkas terecht komt. Ook vallen op een gestrekte arm kan zorgen voor het ontstaan van schade aan de zenuw.

Operatie
De thoracicus longus zenuw kan beschadigd raken bij een operatie aan de borstkas, bijvoorbeeld bij een open hart of long operatie of een operatie voor een thoracic outlet syndroom.

Ontsteking
De zenuw kan ook beschadigd raken als gevolg van een ontsteking in de zenuw, bijvoorbeeld in het kader van een amyotrofische schouderneuralgie.

Genetische aanleg
Kinderen en volwassenen met een HNLPP zijn gevoeliger voor het krijgen van uitval van de thoracicus longus zenuw door druk. Bij hen kan lichte druk op de zenuw er al voor zorgen dat de zenuw zijn werk niet meer goed kan doen.

Wat zijn de symptomen van een thoracicus longus neuropathie?
Variatie
Er bestaat een variatie in de hoeveelheid en de ernst van de symptomen die verschillende kinderen met een thoracicus longus neuropathie hebben.

Probleem met heffen van de arm
Voor kinderen en volwassenen met een thoracicus longus neuropathie is het moeilijker om de arm goed zijwaarts of voorwaarts omhoog te heffen. Werken met de armen boven schouderhoogte zoals bij haren kammen, het aantrekken van kleding of was ophangen gaat moeilijk.

Afstaand schouderblad
Door dat de zenuw niet meer goed werkt, staat het schouderblad een stukje van de wervels af. Het afstaan van het schouderblad kan zichtbaarder worden door het voorwaarts heffen van de arm.

Zeurende pijn in de schouder
Een deel van de kinderen en volwassenen heeft een zeurende pijn in de schouder. Deze pijn komt door trek aan de spieren en banden omdat het schouderblad niet meer op de juiste plek zit.

Hoe wordt de diagnose thoracicus longus neuropathie gesteld?
Verhaal en onderzoek
Aan de hand van het verhaal en de bevindingen bij neurologisch onderzoek kan de diagnose thoracicus longus neuropathie worden gesteld. Bij neurologisch onderzoek valt bij het naar voren heffen van de armen of door het zogenaamde wegduwen van de muur op dat het schouderblad van de rug afstaat. Ook abductie van de arm kan bekend zijn. Het kind of de volwassene kan de arm beter bewegen, wanneer de onderzoeker het schouderblad tegen de borstkas drukt.
Op grond van het verhaal en de bevindingen bij onderzoek kan de diagnose thoracicus longus neuropathie worden gesteld. Meestal zal geen aanvullend onderzoek nodig zijn.
Andere aandoeningen die een soort gelijk beeld kunnen geven zijn een radiculopathie van C6 of C7, maar dan is er vaak ook nekpijn en zwakte van andere spieren (strekkers van de arm en de hand). Ook de spierziekte FSHD kan een soortgelijk beeld geven.

EMG
Door middel van een EMG onderzoek kan beoordeeld worden of er sprake is van een thoracicus longus neuropathie. Vaak wordt met een naaldje in de serratus anterior spier geprikt, waarbij te zien is dat de spier minder goed aangestuurd wordt door de zenuw. Het is ook mogelijk om de zenuw bij het punt van Erb met stroom te prikkelen en te meten hoe snel het signaal aankomt in de serratus anterior.

ECHO spieren
Door middel van ECHO onderzoek van de spieren van de schouder kan beoordeeld worden of er afwijkingen te zien zijn in de serratus anterior spier die wijzen op een thoracicus longus neuropathie.

DNA onderzoek
Bij verdenking op HNLPP kan door middel van bloedonderzoek gekeken worden of er een fout in het DNA gevonden wordt die past bij deze aandoening.

Hoe wordt een thoracicus longus neuropathie behandeld?
Rust voor herstel zenuw
Wanneer overmatige druk of rek op een zenuw de oorzaak is van het ontstaan van een afstaand schouderblad, dan zal de zenuw zelf moeten herstellen met relatieve rust. Het is wel van belang dat het kind of de volwassene de arm onbelast blijft bewegen om te voorkomen dat de schouder vast komt te zitten, maar de spieren van de schouder niet te zwaar belast om de zenuw rust te geven om te herstellen.

Stabiliseren schouderblad
Een volgende stap in de behandeling is te zorgen dat het schouderblad weer tegen de ribben aan komt te liggen. Door middel van oefeningen kunnen de spieren die het schouderblad op de plek houden voorzichtig worden getraind. Wanneer het schouderblad weer op de juiste plek ligt kunnen de andere spieren van de schouder en de arm getraind gaan worden, het is belangrijk hier niet eerder mee te beginnen omdat dan overbelasting van deze spieren kan ontstaan.

Fysiotherapie
Een fysiotherapeut kan adviezen geven welke oefeningen geschikt zijn om de schouder op de juiste manier te trainen.  Ook kan de fysiotherapeut adviezen geven hoe te zitten, staan en liggen om overbelasting van de spieren van de schouder te voorkomen.

Medicijnen
Wanneer er sprake is van een amyotrofische schouderneuralgie als oorzaak van het afstaand schouderblad, kan het zinvol zijn om in de eerste twee weken na ontstaan van de klachten een behandeling met prednison te geven. Dit helpt met name om pijnklachten te verminderen en heeft meestal geen invloed op sneller herstel van het afstaand schouderblad.

Operatie
Wanneer de zenuw ernstig beschadigd is, bijvoorbeeld als gevolg van een ongeval kan een plastisch chirurg door middel van een operatie de twee uiteinden van de zenuw weer aan elkaar vast maken of een zenuwtransplantatie uitvoeren. Wanneer de stand van het schouderblad na twee jaar nog steeds afwijkend is ondanks behandeling, kan wanneer er veel klachten zijn een operatie uitgevoerd worden waarbij de aanhechting van de spieren aangepast wordt, waardoor de spieren beter in staat zijn om het schouderblad op de juiste plek te kunnen houden.

Contact met andere ouders
Door middel van een oproep op het forum van deze site kunt u proberen in contact te komen met andere kinderen en hun ouders/verzorgers die ook te maken hebben met een thoracicus longus neuropathie.

Wat betekent het hebben van een thoracicus longus neuropathie voor de toekomst?
Spontaan verbeteren
Een thoracicus longus neuropathie als gevolg van druk of trek op de zenuw kan spontaan verbeteren in de loop van meerdere weken tot maanden. Tot drie jaar het ontstaan van een thoracicus longus neuropathie kan herstel optreden.

Blijvende klachten
Vaak blijft er een licht afstaan van het schouderblad bestaan. Dit hoeft geen klachten te geven. Soms blijven er wel restklachten in de vorm van een beperking van heffen van de arm bestaan.  

Levensverwachting
Kinderen met een thoracicus longus neuropathie hebben een normale levensverwachting.

Kinderen krijgen
Het hebben van een thoracicus longus neuropathie heeft geen invloed op de vruchtbaarheid of de mogelijkheid om kinderen te krijgen.  

Hebben broertjes en zusjes een verhoogde kans om een thoracicus longus neuropathie te krijgen?
Meestal is er geen sprake van een erfelijke aandoening waardoor de thoracicus longus neuropathie. is ontstaan, waardoor broertjes en zusjes geen verhoogde kans hebben om een scapula alata te krijgen.
Soms is er sprake van HNLPP waarbij broertjes en zusjes wel een verhoogde kans kunnen hebben om zelf ook een thoracicus longus neuropathie. te krijgen. Een klinisch geneticus kan hier meer informatie over geven.  

Wilt u dit document printen dan kunt u hier een pdf-versie downloaden.

Wilt u ook uw verhaal kwijt, dat kan: verhalen kunnen gemaild worden via info@kinderneurologie.eu en zullen daarna zo spoedig mogelijk op de site worden geplaatst. Voor meer informatie zie hier.

Heeft u foto's die bepaalde kenmerken van deze aandoening duidelijk maken en die hier op de website mogen worden geplaatst, dan vernemen wij dit graag.

Referenties
1. Isolated serratus palsy etiology influences its long-term outcome. Vastamäki M, Ristolainen L, Vastamäki H, Pikkarainen V. J Shoulder Elbow Surg. 2017;26:1964-1969
2. A quality of life questionnaire for patients with scapula alata (SA-Q): development and validation. Tibaek S, Gadsboell J. BMC Musculoskelet Disord. 2020;21:260.
3. Scapula alata: Diagnosis and treatment by nerve surgery and tendon transfers. Lafosse T, D'Utruy A, El Hassan B, Grandjean A, Bouyer M, Masmejean E. Hand Surg Rehabil. 2022;41S:S44-S53.

Laatst bijgewerkt: 30 november 2022

 

Auteur: JH Schieving